Piše: Ivona Jočić dipl. inž. poljop.
Odavno je uočena korist koja se postiže rezidbom u uzgoju voćaka. Kao jedna od najznačajnijih agrotehničkih mjera, osim što utiče na obrazovanje krune i rodnost, neosporan je i njen značaj u prevenciji od bolesti kakve su monilioze (Monilinia sp.) ili bakteriozna plamenjača jabučastog voćaka (Erwinia amilovora). To je razlog zašto rezidbu nije preporučljivo obavljati kada je stablo mokro, neposredno poslije kiše ili ako je velika rosa, jer je voda prenosnik uzročnika bolesti.
Inače, sa rezidbom se na sjeveru Crne Gore, zavisno od lokaliteta, može se početi krajem februara, čim se vrijeme ustabili i temeratura ne silazi ispod 5°C. Prije nego se napravi prvi rez voćku treba dobro osmotriti i odrediti šta je najbolje da se iz krune ukloni. Suve, oboljele i jače povrijeđene grane treba iz osnove ukloniti.
Kod dunje, kruške, ređe kod jabuke, treba obratiti pažnju da li ima sušenja izazvanog bakterioznom plamenjačom. Ova bolest prepoznatljiva je po tome što se ljetorasti povijaju i suše u vidu pastirskog štapa ili kišobrana pa je ovaj simptom u literaturi poznat pod nazivom ”jevrejski kišobran” ili ”pastirski štap”. Osušeni listovi ostaju pričvršćeni na ljetorastu i tokom zime. Sušenje može zahvatiti i deblje grane iz kojih curi bakterijski eksudat. Ukoliko je ovo oboljenje prisutno na voćkama zaražene grane se odsijecaju, pri čemu rez treba praviti i do 50cm ispod osušenog dijela (zavisno od debljine grane). Poslije svakog reza, u slučaju ovog oboljenja, treba izvršiti dezinfekciju alata u apsolutnom alkoholu ili varikini. Kod kruške, ukoliko je dunja podloga, treba redovno uništavati izdanke dunje kako ne bi došlo do zaraze korijena i sušenja voćke.
Monilioze spadaju među najznačajnije parazite koštičavog voća. Gljiva izaziva sušenje grančica i mumificiranost plodova koštičavog voća. Mumificirani plodovi i suve grančice predstavljaju izvor zaraze u narednoj vegetaciji. Na granama i ljetorastima kao posljedica infekcije često se mogu vidjeti rak rane iz kojih curi smolotočina. Uklanjanje i spaljivanje mumificiranih plodova i zaraženih grana i grančica u velikoj mjeri doprinosi smanjenju infekcionog potencijala ove bolesti.
Nakon obavljanja ovih i drugih ”higijenskih” mjera (struganje mrtve kore, uništavanje legala štetočina,…) pristupa se nekom od modela rezidbe u zavisnosti od uzgojnog oblika koji želite da formirate. Poslije uspješno obavljene rezidbe slijedi kasno zimsko prskanje.
