Table of Contents
Spajićeva Vlada usvojila predlog amandmana kojim se traži da se opštinama na čijim teritorijama država u koncesiju daje aerodrome, luke i puteve, umjesto 70%, ustupa samo 20% koncesione naknade koju država uzme od zakupca
Predsjednik Opštine Tivat Željko Komnenović poručio da su amandmani za tu lokalnu upravu neprihvatljivi.
Vlada je odlučila da u svoju korist drastično smanji prihode koje bi od eventualne koncesije aerodroma Podgorica i Tivat trebalo da dobiju opštine Zeta i Tivat.
Naime, kabinet premijera Milojka Spajića je prošlog četvrtka usvojio predlog amandmana na nedavno pripremljeni Predlog izmjena i dopuna Zakona o finansiranju lokalne samouprave kojim se traži da se opštinama na čijim teritorijama država u koncesiju daje aerodrome, luke i puteve, umjesto 70%, ustupa samo 20% koncesione naknade koju država uzme od zakupca.
“Ovim amandmanom se vrši izmjena zakonskog rješenja koje se odnosi na procenat ustupanja prihoda po osnovu koncesione naknade za korišćenje aerodroma, luka i puteva u cilju adekvatne raspodjele ovog prihoda imajući u vidu specifičnosti premeta koncesije”, navodi se u obrazloženju amandmana, u kome se ne objašnjava što su to “specifičnosti predmeta koncesije” koje opravdavaju ovako drastično uzimanje opštinama njihovih prihoda u korist državne kase.
Zakonom o koncesijama je definisano da se koncesioni prihod dijeli između budžeta Vlade i opština na čijoj teritoriji se nalazi predmet koncesije, prema procentima utvrđenim Zakonom o finansiranju lokalne samouprave. Prema važećem Zakonu o finansiranju lokalne samouprave 70% prihoda koje država ostvari davanjem u koncesiju nekog dobra od opšteg interesa, a u koje su eksplicitno nabrojani i aerodromi, ustupa se opštini na čijoj je teritoriji to dobro nalazi, “osim prihoda od koncesione naknade za korišćenje luke, od kojih se 50% ustupa opštini u kojoj se nalazi luka koja je predmet koncesije”.
Spajićeva Vlada u samoj konačnoj završnici postupka za eventualno izdavanje u zakup aerodroma koji traje više od pet godina, odlučila da “promijeni pravila igre” na štetu lokalnih uprava Tivta i Zete i da drastično zakine ove dvije opštine od posla sa budućim upravljačem aerodroma.
Računica
Amandmani Vlade, ako ih skupštinska većina usvoji, sada će se u najvećoj mjeri “slomiti preko leđa” Tivta i Zete, ali će od njih direktnu finansijsku štetu imati i opštine u kojima su morske luke date u koncesiju poput Kotora, Herceg Novog i Bara, a budućnosti i sve one opštine kroz koje bude prolazili autoputevi ili brze saobraćajnice što bi se gradile po sistemu koncesije.
Država je na tender započetom 2019. od budućeg zakupca aerodroma tražila minimalnu jednokratnu koncesionu naknadu od 100 miliona eura, minimum 10 odsto učešća u ostvarenim godišnjim prihodima kao varijabilni dio koncesione naknade, te investicije od najmanje 200 miliona eura. To znači da bi po sada važećim zakonskim rješenjima Tivtu i Zeti pripalo 70 miliona eura (po 35 milione eura svakom) od jednokratne koncesione naknade, a državi samo 30 miliona. Jednak takav odnos (70 prema 30 odsto u korist opština) bio bi i u podjeli godišnje varijabilne koncesione naknade. Ako se amandmani Vlade usvoje, od jednokratne koncesione naknade kada bi se tenderski proces završio po ranije minimalno traženim uslovima, Tivat i Zeta bi tako zajedno dobili samo 20 miliona, umjesto 70 miliona eura.
“Ovakve predložene izmjene za Opštinu Tivat i za Opštinu Zeta su totalno neprihvatljive i mi ćemo se o tome i zvanično se izjasniti i narednih dana u javnost iznijeti naše stavove i argumente”, kazao je juče kratko “Vjestima” predsjednik Opštine Tivat Željko Komnenović.
Tenderska komisija za postupak dodjele koncesije za pravo korišćenja aerodroma Podgorica i Tivat, čiji je član i Komnenović, donijela je jednoglasnu odluku da se rok za dostavljanje ponuda u okviru druge faze postupka produži do 7. maja. Prvobitni rok bio je 4.april ali je, kako je naveo predsjednik komisije i ministar za ekonomski razvoj Nik Đeljošaj produžen “na zahtjev kvalifikovanih ponuđača iz prve faze postupka”.
Ministarstvo saobraćaja, na čijem čelu je tada bio Osman Nurković (BS), je u oktobru 2019. godine objavilo pretkvalifikacioni tender za dodjelu koncesije za aerodrome, na koji je stiglo sedam prijava, kvalifikovala su se četiri ponuđača, od kojih je jedan odustao. U igri su sada formalno ostali južnokorejska kompanija Incheon International Airport, luksemburška Corporacion America Airports i francusko-turski konzorcijum Aeroports de Paris – TAV. Međutim, proces je bio zaustavljen zbog korona virusa 2020. godine, pa niko od tri ponuđača koji su ušli u uži izbor nije do sada iznio konačnu ponudu.
Iz konsultantske kuće “Fidelity Consulting” na čijem je čelu ekonomski analitičar Miloš Vuković juče su ocijenili da sa “99%-tnom sigurnošću možemo tvrditi da je koncesija za ACG završena priča i da će Crna Gora dati aerodrome u koncesiju”, kao i da aktuelna Vlada tom procesu pristupa mnogo netransparentnije i sa manje obzira prema čitavoj crnogorskoj javnosti nego što je to radila nekadašnja Vlada DPS premijera Duška Markovića koja je i pokrenula tenderski postupak.
Od koncesione naknade bi platili eksproprijaciju
“Fidelity Consulting” navodi da tezu da je koncesija aerodroma “gotova stvar” potvrđuje nekoliko poteza koje je povukla Spajićeva.
“Vlada je u maju 2024. Vlada odlučila da pristupi eksproprijaciji nekretnina oko tivatskog aerodroma namijenjenih za Fazu II njegovog širenja, pri čemu je jasno saopštila da je “namjera da se kroz davanje koncesije obezbijedi neophodna valorizacija Aerodroma na dugoročno održiv način koji će biti u interesu države i njenog daljeg ekonomskog razvoja”, te da je “iako je koncesionim aktom predviđeno da će se realizacija Faze II odvijati u četvrtoj i petoj godini investicionog programa, neophodno bez odlaganja pristupiti rješavanju imovinsko-pravnih odnosa na katastarskim parcelama koje su u zahvatu ove Faze”, navodi “Fidelity Consulting”
Potom je, podsjeća Fidelity, u decembru 2024., Vlada odobrila 11 miliona eura iz tekuće budžetske rezerve za otpočinjanje postupka eksproprijacije za Fazu II Aerodroma Tivat.
“Pazite to ludilo: iz državnih (čitaj: naših) para se vrši eksproprijacija za koncesionara koji će dobiti čiste posjedovne listove?! Pa šta je onda svrha koncesije – da nam uzmu jedan od najvažnijih resursa pa ga razvijaju iz naših para, a mi da gromko aplaudiramo”- napisao je Vuković juče na FB profilu Fidelity Consultinga, konstatujući da će država najmanje 50 miliona eura koliko joj treba za eksproprijaciju nekretnina u Tivtu, pokušati da namakne amandmanima na predlog izmjena i dopuna Zakona o finansiranju lokalne samouprave, kojima procenat ustupanja prihoda od koncesije za opštine Tivat i Zeta sa 70, smanjuje na samo 20 odsto.
“U prevodu: Ako koncesiona naknada za Aerodrome Crne Gore bude 100 miliona eura, od Opština Zeta i Opština Tivat se bukvalno otima 50 miliona eura. Gdje će poći tih 50 miliona eura? Pogađate – u isplatu za eksproprijaciju tokom godina”, naveo je Vuković.”
Dugoročne obaveze bi da ostave drugim vladama
“Fidelity Consulting” ocjenuje da Vlada premijera Spajića budžet države za 2025. godinu “jednokratno “pumpa” prihodom od koncesije, dok dugoročne obaveze po tom osnovu ostaju narednim vladama.”
“Kako su ovo lijepo zamislili, zar ne? Naravno, sve se ovo znalo i kad su predstavljali budžet, samo su građane i javnost svjesno obmanjivali i dovodili u zabludu (gore nego ekipa prije 2020. godine). Nakon što su udvostručili PDV u sektoru turizma, koncesionim aranžmanom su udarili predfinalni ekser u turizam Crne Gore, jer koncesionara ne zanima broj putnika već profit. Prva stvar koju će koncesionar da uradi je da podigne naknade za aerodromske usluge i pogorša uslugu, čemu svjedočimo na regionalnim aerodromima koji su u koncesiji – osim Tirane, koji je dat domaćoj kompaniji u koncesiju”, naveli su iz Fidelity Consultinga.
IZVOR: VIJESTI
