Piše: Danijela Zuber,samostalna savjetnica I
Jaka alkoholna pića koja se stavljaju u promet moraju biti opisana, prezentovana i označena prema uslovima koji su propisani zakonima, uredbama i dr.podzakonskim aktima kojima se uređuje bezbjednost hrane i zaštita potrošača .
Podaci koji moraju biti navedeni na ispravnoj deklaraciji su :
• Prodajni naziv
• Kategorija jakog alkoholnog pića
• Zapremina
• Sadržaj alkohola
• Podaci o proizvođaču (ime i adresu/ naziv i sjedište)
• Serija ili lot
• Oznaka za alergen (ukoliko piće sadrži sastojak koji može izazvati alergijsku reakciju)
Uredba o informisanju potrošača o hrani (sl.list CG br. 22 /2018) kao obavezan podatak propisuje i nutritivnu deklaraciju (označavanje nutritivnih vrijednosti).
Nutritivna deklaracija sadrži sljedeće podatke:
1) energetsku vrijednost
2) količinu masti, zasićenih masti, ugljenih hidrata, šećera, proteina i soli
Obavezne informacije prilikom prezentovanja navode se na vidnom mjestu, tako da budu lako uočljive, jasno čitljive i prema potrebi neizbrisive, ne smiju biti skrivene, prekrivene ili prekinute.
Navedene informacije moraju biti tačne i nikako ne smiju biti obmanjujuće, a naročito:
1) u pogledu karakteristika : vrste, identiteta (naziv, ime), svojstava, sastava, količine, roka trajanja, zemlje ili mjesta porijekla
2) pripisavanjem svojstava koje proizvod nema
3) ukazivanje slikom ,izgledom ili opisom na sastojke koje taj proizvod ne posjeduje
Uopšteno govoreći , prikazani podaci i informacije ne smiju dovoditi u zabludu potrošača/kupca !
Prodajni naziv je naziv pod kojim se jako alkoholno piće stavlja u promet .
Kategorije alkoholnih pića su propisane Zakonom o jakim alkoholnim pićima (sl.list CG br.3/2023).Kao kategorije navedene su rakija od voća ,rakija od komine grožđa(komovica), rum,whisky, rakija od žitarica ,rakija od vina, brandy,rakija od voćne komine, rakija od meda, vodka,lincura i još mnoge druge kategorije. Naši proizvođači uglavnom proizvode rakije od voća i rakije od komine grožđa (komovice).
Rakija od voća je jako alkoholno piće proizvedeno isključivo fermentacijom,destilacijom i redestilacijom svježih i mesnatih plodova voća ,ako se stavlja u promet mora imati najmanje 37,5vol% alkoholne jačine.Prilikom proizvodnje ne smije se bojiti osim karamelom kao sredstvom za prilagođavanje boje .Zabranjeno je prilikom proizvodnje rakije od voća dodavanje razrijeđenog ili nerazrijeđenog alkohola.Takođe rakija od voća se ne smije tokom proizvodnje aromatizovati .Rakija od voća koja se proizvodi redestilacijom(ponovnom destilacijom sa nižim sadržajem etanola) može nositi naziv ,,prepečenica“.
Komovica je jako alkoholno piće proizvedeno isključivo destilacjom fermentisane komine grožđa uz dodatak vode.Komovica koja se stavlja u promet mora imati najmanje 37,5vol% jačine, zabranjeno je prilikom proizvodnje dodavati razrijeđen ili nerazrijeđen alkohol ,ne smije se aromatizovati ,može sadržati samo karamel kao sredstvo za prilagođavanje boje i dr.
Zakon o jakim alkoholnim pićima dozvoljava i fizičkom licu koje se bavi proizvodnjom jakih alkoholnih pića da stavi piće u promet, ukoliko proizvodi godišnje do 1500 l čistog alkohola iz sopstvenje proizvodnje i ako je upisano u Registar proizvođača jakih alkoholnih pića .
Serija ili lot je serija prodajnih jedinica proizvoda koja je proizvedena i pakovana pod jednakim uslovima .
Često se pitanja proizvođača odnose na dobijanje bar kodova. Korišćenje bar kodova i QR kodova je sve češće na etiketama. Bar kodovi se registruju/kupuju od ovlašćenih agencija (https://www.gs1.me/need-gs1-barcode.html) ,dok se QR kodovi mogu praviti samostalno .
Savjetodavna služba
